Botenbouw, de bouw van een C1

1. Elke boot begint met een ontwerp op papier; een lijnenplan en een constructietekening. Die heb ik niet en heb ook geen idee wie ooit de eerste C-1 heeft ontworpen. Maar wat ik wel heb zijn de bouwmallen waar de eerste C-1en zoals de MUG en de TOR van de club op zijn gemaakt. De rest van de maten waren met gemak uit de oude boten te halen.

bouwmallen

2. Vervolgens worden de mallen op een vast stramien perfect in lijn op de werkbank gemonteerd. De kiel kan gelegd worden. Deze wordt verbonden met de al van te voren gelamineerde voor- en achtersteven en de grundels. Dit vormt het geraamte voor de huid. Kiel, stevens en grundels worden gemaakt van cederella; een loofhout ceder uit de tropen.

2s mallen op werkbank met kiel en grundel

3. Met een beetje fantasie is de vorm van de boot al goed te zien.

3s mallen op werkbank met voorsteven

4. De voor- en achtersteven bestaan uit een stapel latjes die met lijm er tussen om een mal krom gebogen zijn. Als de lijm droog is behoud hij zijn vorm.

4s kiel achtersteven en grundels verlijmd

5. De huid bestaat uit 2,5 mm. dik 5-lagig buigplex met mahonie toplagen. De lengte van deze platen is maximaal 2,50 meter. Niet lang genoeg voor de boot . Een paar lijmverbindingen zijn dus onvermijdelijk. 5s verlijmen van huidplaten

6. Dan kan het in vorm buigen van de platen beginnen. Langzaam met vocht en hitte laten de huidplaten zich vormen.

6s buigen van huidplaat

7. Met vooral hitte aan de binnenbocht van het hout laat het zich buigen.

7s buigen van huidplaat

8. Met veel klemmen wordt de huid in zijn bocht gehouden om vast te wennen aan de kromming van de rest van zijn bestaan.

8s huidplaat gebogen9. De lijm tussen de huid en de kiel,stevens en grundels maakt er een geheel van.

9s lijmen huidplaat met veel klemmen10. De gelamineerde buitenstevens voor en achter en de buitenkiel maken de romp af.

10s lijmen van stevens en kiel

11. Na het nodige geschaaf en geschuur heeft de buitenkant van de boot zijn definitieve vorm gekregen en krijgt hij al zijn eerste laklagen. Al was het alleen maar ter bescherming. Maar echt glimmen doet ie dan nog niet. 11s eerste laklagen

12. Nu een spannend moment: het omdraaien. De vorm wordt nu nog geheel bepaald door de mallen, dus die moeten er in blijven. Maar de mallen kunnen wel los van de werkbank.

12s omgedraaide boot met mallen13. Voordat de mallen er uit kunnen moeten eerst de spanten in de boot gemonteerd worden. Ook deze spanten zijn gemaakt van een stapel latjes met lijm er tussen en gebogen over een mal. Vooral voor het visuele effect zijn ze gemaakt van om en om essen en hahonie latten, maar het essen zogt voor de meeste sterkte.

13s omgedraaid en inbouw spanten 14. Pas als alle spanten voor het verband in de boot zorgen kunnen de mallen er uit.
14s spanten er in mallen er uit 15. Invulstukken bij de stevens zorgen voor extra verband. Ik zelf wil hier nog wel eens mijn creativiteit op botvieren
15s invulstuk steven16. Zit het er voor de sier of heeft het ook nog een belangrijke functie? Een beetje van beide denk ik, maar een stootlijst werkt wel mooi af. Er zijn wel altijd veel klemmen voor nodig om ze vast te lijmen.
16s lijmen van stootlijst 17. Ook weer na het nodige schaaf- en schuurwerk aan de binnenkant kan deze gelakt, geschuurd en afgelakt worden
17s aflakken binnenkant 18. Ondertussen zijn onderdelen als opstapplankje en het voetenboord ook klaar voor lakken.
18s onderdelen lakken 19. Voor het verband en stijfheid moeten er nog diagonalen en lijfhouten (de wat dikkere balken waarop de voetenboorden vast zitten) er in en ook in de lak natuurlijk. 19s lijfhouten en diagonalen

20. Een lastig klusje is altijd het installeren van het voetenboord. De drie strippen moeten perfect parallel en op de goeie lengte op de lijfhouten en de kiel. Een millimeter uit lijn en verstellen zal zeer moeilijk zijn.

20s voetenbord 21. Ook de slidings moeten perfect parallel zitten uiteraard. En voor een goeie roeibeweging moeten ze ook op wiggen zitten, zodat je bij de uitpik iets hoger zit dan helemaal voor.

21s bankje22. De ruw gelakte buitenkant krijgt nu weer minstens twee lagen om alle poriën volledig te vullen en om vervolgens met zeer fijn schuurpapier tot een super glad oppervlak te worden geschuurd. In drie stappen wordt het schuurstof er af gehaald, Eerst met de stofzuiger met borstel. Dan met sop (een ontvetter) wordt ie zeker twee keer helemaal afgenomen.Er kan pas gelakt worden als alle stofdeeltjes in de lucht van de werkplaats neergedaald zijn op de grond. Dat is dus pas de volgende ochtend. Pas dan wordt het laatste stof verwijderd met een kleefdoekje; een doekje met een kleverige wasachtige substantie waarin de laatste stofjes blijven hangen. En met de juiste hoeveelheid verdunner en de juiste temperatuur moet er heel snel gewerkt worden, want de lak droogt onder de kwast. Na 18 jaar oefenen begin ik het onder de knie te krijgen.

22s afgelakt buiten 23. Ter bescherming van de voor- en achtersteven gaan daar messing strippen op. Deze willen de rand van het vlot nog wel eens raken.

23s messing beschermstrip24. De laatste dingen zijn altijd de riggers die naar mijn specificaties door de riggerbouwer gemaakt zijn. Meestal passen ze direct. De dollen stel ik dan af op hoogte en bladhoek en de boot is klaar. Maar voor er in geroeid kan worden moet de boot gedoopt worden. Bijgeloof zegt dat als een boot ongedoopt te water gaat het geluk niet met haar meevaart. En voor deze doop is een naam op de boeg een vereiste. 24s de naam er op

25. Volgens 125 jaar oud Spaarne gebruik krijgt ze een naam, wordt een behouden vaart gewenst en wordt ze gedoopt met een puts (emmer) water uit de rivier het Spaarne (om vast te wennen).

25s de doop26. En om aan te tonen aan de aanwezigen dat de boot inderdaad dat kan waarvoor deze gebouwd is wordt ze voorgeroeid. De eerste meters op het Spaarne. 26s het voorroeien

27. Het navigeren blijft mensenwerk en waar mensen werken worden fouten gemaakt. Hier een C-1 die midscheeps overvaren was door een jachtje. Ze is weer volledig hersteld, maar de nieuwigheid was er wel af.

27s deze had minder geluk 
Instagram