De Spaarne Lenterace is een nationale wedstrijd over 4,5 km. De start is op de ringvaart, net ten noorden van de Bennebroekerbrug. De finish ligt op het Spaarne, ter hoogte van de bestuurskamer van de Loods.

De Lenterace is op zaterdag 21 oktober 1978 begonnen als Spaarne Veteranenrace, de SVR. De start was bij molen de Hommel aan de Molenplas en de finish lag ongeveer 300 meter voor de Buitenrustbruggen. In 1992 verplaatst de wedstrijd naar het voorjaar en in 1993 verandert de naam in Spaarne Lenterace. We hebben nog niet kunnen achterhalen wanneer de start is verplaatst naar de huidige locatie.

Het aantal deelnemende ploegen ligt tot halverwege de jaren '90 rond de 30 en groeit vanaf dan door naar ruim 300 in 2019. In 2015 breiden we vanwege het groeiende aantal deelnemers het aantal blokken uit. We hebben met ingang van dat jaar drie blokken. De jeugd doet vanaf 2016 ook mee. Speciaal voor hen is er sinds dat jaar een 2 km baan toegevoegd aan de wedstrijd.

Foto's:

Het roeien voor mensen met een beperking is bij Het Spaarne in beeld gekomen toen een lid van de vereniging de wens uitte om haar geestelijk en lichamelijk gehandicapte dochter te leren roeien.

Commissie Aangepast Roeien (CAR), voorheen ‘Roeivalidatie’
Riek en Bram Jongh Visscher hebben iets met die wens willen doen en, waarschijnlijk bij Roeivalidatie in Rotterdam, hun licht opgestoken. Zij kwamen tot de conclusie dat het opzetten van Roeivalidatie bij Het Spaarne inhield dat dit de vereniging geld zou gaan kosten. Het zat hen mee want bij het 100-jarig bestaan van Het Spaarne konden zij subsidie krijgen voor het plaatsen van een kraan en een traplift. Een en ander werd bij het bestuur van Het Spaarne in de week gezet en daarna in een ALV besproken. Het punt Roeivalidatie binnen de vereniging stuitte aanvankelijk op weerstand bij een aantal leden. Deze leden vonden de roeivereniging niet de geijkte plaats voor mensen met een beperking.

Desondanks vond onder leiding van Riek en Bram in 1985 de start plaats van de CAR. Maar wie herinnert zich nog Iente Kieft, de derde persoon van het eerste uur? Toen Riek en Bram in 1997 met het CAR-gebeuren stopten, haakte zij gelukkig  niet af. Integendeel. Zij heeft samen met nieuwe commissieleden van de CAR  de schouders eronder gezet om de CAR een levendige en eigentijdse draai te geven. Een beperking, fysiek of mentaal, was geen probleem. In 2000 stopte de 70-jarige Iente als commissielid van de CAR. Haar aanpak, inzet en voorbeeld is na haar vertrek door de CAR-vrijwilligers opgepakt. Deze trouwe en zich vaak al jaren inzettende vrouwen en mannen zijn de kurk waarop de CAR heeft gedreven en nog steeds drijft. 

Wekelijks roeien zo'n 40 mensen met een beperking met veel plezier bij het Spaarne. Toertochten en wedstrijden worden georganiseerd en door de vaak individuele instructies en begeleiding maar ook door de maatjes met elkaar kunnen sommigen doorstromen naar allerlei verenigingsactiviteiten binnen het Spaarne.

Bij de oprichting in 1885 werd voor de privé-jachten van de toenmalige leden en om 'de lust voor zeilen hoog te houden' al meteen de 'Z' toegevoegd aan de naam van de nieuwe vereniging. Zodoende werd de naam Roei- én Zeilvereeniging Het Spaarne.

Het duurde echter tot 1905 voordat een eerste echte zeilboot werd aangeschaft, een tjotter, genaamd Flevo waaraan in 1912 een tweede tjotter, de Mooie Nel werd toegevoegd. In 1919 kwam de Zomervogel, een scheldejol en werd in 1923 besloten tot de aanschaf van twee 12-voets jollen die de namen Jan Rap en Jan Maat kregen. Tevens werd besloten een jollenloods te bouwen hetgeen een periode inluidde waarin door de leden van Het Spaame met veel enthousiasme in 12-voets jollen werd gezeild. De meeste van deze jollen waren echter privé-bezit van leden. Op een zeker moment waren dat er wel een stuk of tien. Met veel
enthousiasme maar ook met veel ups en downs werd er gezeild, want er moest wel steeds moeite worden gedaan om de 'Z' te kunnen handhaven.

In 1922 verging op het, toen nog Zuiderzee geheten, IJsselmeer de Zomervogel en werd daarvoor in de plaats de Houby aangeschaft, een scheldejol. Enige jaren later volgde de aanschaf van de BM, de Flierefluiter
en kwam in 1946 voor de zéér ervaren zeilers de Nieuwe Zorg, een 16m2. De jaarlijkse jollenwedstrijden tussen Het Spaame en de Haarlemse Jachtclub, waarmee een hechte samenwerking bestond waren voor velen een hoogtepunt, ondanks het feit dat inmiddels de verhuizing van Het Spaame naar Heemstede had plaatsgevonden.

Het onderhoud van de houten, overnaadse 12-voets jollen vergde veel tijd. Mede daarom werden er in 1960 twee kunststof zeilboten aan de vloot toegevoegd, de sterns Jan Haring en Jan Stapallemachtig. En zo verdwenen de 12-voets jollen die jaren lang de 'Z' hoog hadden gehouden en werd in 1980 een flytour met buitenboordmotor aangeschaft en Xeil gedoopt.
Zoals al opgemerkt moest steeds veel moeite worden gedaan om de 'Z' niet alleen in naam maar ook in de praktijk te handhaven. Dat was vooral na de bouw van Schalkwijk en de Schouwbroekerbrug
beslist geen gemakkelijke opgave. Dat dit, ondanks deze obstakels, toch nog steeds is gelukt is uitsluitend toe te schrijven aan het enthousiasme waarmee enkele leden van Het Spaame de 'Z' steeds weer nieuw leven wisten in te blazen.

De zeilvloot is op zeker moment verhuisd naar Haarlem Noord. Daar huurden we ligplaatsen bij jachthaven De Drijver. Die jachthaven moest wijken voor de bouw van de Schoterbrug en onze boten moesten naar een tijdelijk haventje langs het Spaarne. Voor ons een mooi moment om ij de gemeente Haarlem aan de bel te trekken met de vraag of wij op Schoteroog een plaats konden krijgen. Een heel erg lang verhaal heel kort: na heel veel overleg met heel veel instanties is dat gelukt. Op 23 september 2017 openden wij onze locatie aan de Mooie Nel. We hebben de locatie grotendeels in eigen beheer gebouwd. We zijn bijzonder blij met deze locatie!

Zeilen bij Het Spaarne bestaat nu uit:

• Spaarne Sailability: een afdeling waar mensen met beperkingen leren van mogelijkheden gebruik te maken, ondersteund door vrijwilligers. Een hoopgevend initiatief dat deze leden de kans geeft ook eens zelf sturing te geven in hun leven.
• Wedstrijdzeilen: een initiatief, veelbelovend gestart met het doel zeilbeleving, vaardigheid en competitie met elkaar te verbinden. Sinds 2011 is de Spaarne Zeilcup hier een onderdeel van. De Spaarne Zeilcup is een zeilwedstrijd tussen de verenigingen/jachthavens rond de Mooie Nel. Overdag strijden de deelnemers om de winst. 's Avonds sluiten zij de dag af met de prijsuitreiking en een geamenlijke maaltijd.
• Zeilinstructie: hoewel deze activiteit al langer bestaat hebben we nu de kans het op een beter niveau te brengen, verder investeren in opleiding voor instructeurs met het doel om Spaarneleden goed toe te rusten voor het zeilen.
• Zeilend Scheehout: met twee zeer oude boten, meer dan honderd jaar oud, wordt instructie gegeven in het zeilen in deze wherry’s. Doel is om een traditionele manier van zeilen een eigen plaats te geven en te behouden voor de toekomst.
• Zelf zeilen: leden met een zeilproef kunnen de boten gebruiken om te zeilen op de Mooie Nel

Bij de opening van de Mooie Nel bestond de vloot uit zeven boten: vijf Valken, een Randmeer en een Centauer. De vloot groeit gestaag.

Toerrroeien is altijd blijven bestaan. Bij de vereniging werden in 1978 weer opnieuw toertochten georganiseerd. Initiatiefnemer was Rinus Molenaar die in dat jaar een toertocht naar Maastricht organiseerde.

Toerroeien is reizen met een roeiboot over de grenzen van het roeiwater van de eigen vereniging. Deelnemers aan toertochten varen op eigen kracht over rivieren, meren, waterwegen in binnen- en buitenland. Culturele bezienswaardigheden komen onderweg ruimschoots aan bod. Veel rivieren waren eeuwenlang belangrijke transportwegen en zwaar bestreden gebiedsgrenzen. Een aantal dagen met roeiboten onderweg zijn is ook een groepbelevenis die de sleutel tot andere zaken kan geven. Vooropgesteld dat de deelnemers tegen de technische en conditionele voorwaarden opgewassen zijn.

Voldoening krijgen van:

• De hele dag sportief buiten actief zijn
• Fraaie wateren in binnen- en buitenland ontdekken
• De spanning voelen van navigeren op snelstromende of drukbevaren rivieren
• Een eigen tocht uitzetten in onbekend roeigebied
• Er samen op uit trekken met andere Spaarne roeiers, meer of minder gelijk gestemd . Is niet van belang bij een tocht van een dag of vijf.

Een essentieel gegeven is dat toerroeiers graag op de zogenaamde secundaire waterwegen varen omdat dit aantrekkelijke en natuurlijke wateren zijn. En ook wat avontuurlijker.

Geschikte aanmeerfaciliteiten bij sluizen, havens en attracties zijn niet steeds aanwezig. En dan is het behelpen, pielen en prutsen.

Hoe ziet de typische Spaarne toerroeier eruit?.

De typische toerroeier is er niet maar er is een consensus over wat toerroeien maakt - zij het met uitschieters omhoog. De echte Spaarne toerroeier maakt twee tot drie keer per jaar een tocht. Leden die vanaf hun 40^ste jaar bijvoorbeeld lid zijn geworden maken regelmatig in hun eerste jaar wel een tochtje. Jongere Spaarneleden roeien competitief, oudere Spaarneleden roeien recreatief.

Enkele pareltjes onder de Spaarne tochten waaraan leden regelmatig deelnemen zijn bijvoorbeeld in Nederland de Openingstocht, De Bollentocht en de Sluitingstocht. En, met iets meer afzien, het rondje Ringvaart. Of eens in de drie jaren de Friesche Elfstedentocht.

Kunnen wij een groepje maken dat eens de Waal vanaf Nijmegen naar Woudrichem, 82 km, wil afzakken?.

Ook in andere landen kunnen prachtige tochten gevaren worden. Bekend bij het Spaarne zijn de Duitse tochten op de Donau, de Lahn, de Moezel of de Neckar, het water in en om Berlijn

Ook België, Denemarken en Engeland bieden schitterende gelegenheden voor tochten.

Jaarlijks nemen veel Spaarne leden deel aan de Doortocht in Gent, de Vogalonga in Venetië en de Traversée de Paris

Traversée de Paris

Spaarne leden die deze tocht door Parijs hebben geroeid zeggen dat je minstens één keer in je leven als roeier Parijs moet hebben overgestoken doorgeroeid. Vertrek vanaf de nautische basis van Île-Monsieur in Sèvres voor 1.000 +roeiers aan boord van 200+ boten. De 28 kilometer lange route langs de Seine passeert aan de voet van de monumenten van de hoofdstad: de TF1-toren en het hoofdkwartier van France Télévisions, de Eiffeltoren, het Musée d'Orsay, de Notre-Dame en het Île Saint-Louis voordat ze terugkeren voor een feestelijke en massale massieve maaltijd. De tocht  gaat onder 33 Parijse bruggen door en  is de enige keer in het jaar dat toestemming wordt gegeven om in Parijs te roeien!

Vogalonga in Venetië

Elk voorjaar wordt de Vogalonga gehouden. Het is een jaarlijkse, niet-competitieve regatta waar roeiers van over de hele wereld een 32 kilometer lange tocht afleggen door de kanalen van Venetië en langs verschillende eilanden in de lagune. De Vogalonga, Venetiaans dialect voor ‘lange roeitocht’, is in 1974 opgezet door een groep Venetianen die moe waren van het eindeloze geouwehoer over het lot van de afkalvende stad en lagune door de oprukkende gemotoriseerde boten. Zeker de helft van de ruim zevenduizend roeiers komt uit het buitenland. Duitsers, Fransen, Hongaren, Engelsen, Zwitsers, zelfs Australiërs varen mee. En verschillende Nederlandse boten.

„Het is spectaculair, vooral het vertrek in zo’n enorm veld met al die bootjes.” Maar het uitzicht op Venetië, de lagune en de eilanden is prachtig. Wie zelf niet roeit, heeft tijdens de Vogalonga ook een leuke dag. De start om negen uur  dwars van het San Marcoplein met het traditionele riemen heffen is de moeite van tijdig opstaan waard. Indrukwekkend het gebeier van a l l e klokken van Venetië, San Marco als leider.

De doortocht van Gent

De Doortocht van Gent is een unieke gelegenheid om al roeiend kennis te maken met Gentse rivieren, kanalen en aanpalend stedenschoon. Elk jaar wordt de Doortocht op de laatste zaterdag van juni gevaren. Op zaterdag 29 juni 2019 werd door de Tour- en Recreatieroeiers van de Gentse Roei- en Sportvereniging de Doortocht voor de vijfentwintigste maal georganiseerd waaraan ook weer veel Spaarne ploegen deelnamen.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Regioroeien     

Het regioroeien in ons land ontstond bij begin jaren 70 bij het Spaarne. In 1972 namen Mieke van Oort en Max Cornaz daartoe het initiatief om een brug te slaan tussen het toer- en het wedstrijdroeien. In 1979 werd dit initiatief overgenomen door de KNRB die daarvoor een landelijke competitie regio roeien opzette. Dit is vooral bedoeld om jongeren ervaring te laten opdoen in wedstrijden. Geroeid wordt in C2 en C4. Noot: in 1925 is ook al een regionale wedstrijd bedacht door de toenmalige Spaarnevoorzitter dr. E.A. Kreiken. Toen werd de Westelijke Roeibond opgericht met een aantal burgerroeiverenigingen. De Westelijke Regatta bestaat nog.

Hoewel in 1885 al de ‘Z’ in de naam werd opgenomen duurt het tot 2017 voordat het Spaarne kon beschikken over een volwaardige zeillocatie, met botenloods en haven. Een fantastische basis om nu te bouwen aan een meer prominente geschiedenis voor de ‘Z’. Vanaf dat moment zit de Koninklijke met de tweede locatie naast de Haarlemsche Jachtclub aan de Mooie Nel. Een eigen nieuw onderkomen met stalling. Zeven boten, vijf Valken, een Randmeer en een Centauer.

Met de bekende uitspraak “ Voor de leden, door de leden” is het gelukt om uit “de verzameling van vele dingen” een nieuwe basis te leggen voor een prachtige toekomst voor het zeilen.

Onze zeillocatie (rode dak). Het blauw/grijze dak naast ons is het dak van Paviljoen Loef. Klik op de foto voor een vergroting.

In het fotoboek staan heel veel series met foto's van de bouw.

Tijdlijn totstandkoming locatie Mooie Nel

Het tot stand laten komen van de locatie aan de Mooie Nel begon in 2005 en eindigde in 2017. Wat er in die tijd allemaal gebeurd en gedaan is, zie je in de tijdlijn.

Het gebouw van de Koninklijke Roei- en Zeilvereniging Het Spaarne werd in 1926 ontworpen door architect Klaas Jonkheid, op 33-jarige leeftijd  een bekend architect in Heemstede.

Jonkheid ontwierp een tamelijk eenvoudig gebouw zonder uitbundige detaillering. Geheel in hout uitgevoerd, zowel wat betreft de constructie als gevelbekleding. De horizontale zwart geteerde en gepotdekselde planken werden afgewisseld met een verticale betimmering die overging in de balustraden van de hekwerken van balkon en terras. De gevel aan het Marisplein werd als beeldbepalend ontworpen en kenmerkte zich door een symmetrische opzet. De centrale entree werd geflankeerd door erkers, waarboven een balkon dat grensde aan de sociëteitsruimte. In de lijn van de entree vond het gebouw een bekroning in de vorm van een starttoren. Nog hoger ging het met vlaggenmasten die ook op alle hoeken en balustrades werden geplaatst.

Vanzelfsprekend zijn er door de jaren wijzigingen doorgevoerd om het gebouw bij de vereniging te laten passen. Zo zijn de twee bovenslaapkamers van de beheerderwoning verdwenen ten gunste van de huidige Heerenkamer. De kleedkamers zijn heringedeeld en uitgebreid met een trainingsruimte. Ook werd de sociëteitsruimte vergroot, de buitentrap naar het terras verplaatst en werd de starttoren verwijderd vanwege constructieve risico’s. Op de begane grond werden de botenloods en bestuurskamer vergroot. Het gebruik is in essentie echter nooit veranderd zoals ook uit foto’s blijkt en ook dat maakt het verenigingsgebouw zo bijzonder.

Dit is Loods tijdens een van de Bollentochten in 2018 (klik op de foto voor een vergroting).

Ontwerpschets Loods

Hier zie je de ontwerpschets voor de huidige loods. De schets is gemaakt in 1926.

Eerdere locaties en gedaanten

De roeiloods heeft door de jaren heen op verschillende plaatsen verschillende gedaanten gekend. Foto's en tekeningen van de locaties van de roeiloods door de jaren heen zie je hier.

Verbouwingen

1996

• In 1996 is de Loods grondig verbouwd. De foto's staan hier.
• Op 18 mei heropende toenmalig staatssecretaris van Sport Erica Terpstra de verbouwde Loods. De foto's daarvan staan hier.

2006

• In 2006 is de begane grond aan de westzijde uitgebouwd om de botenloods groter te maken en bergruimte voor de socom te creëren. De foto's staan hier.

Sneeuw

De Loods ziet er onder een pak sneeuw ook heel mooi uit. Dat zie je op de foto's achter deze link.

Oprichting Roei- en Zeilvereniging Het Spaarne - 18 juli 1885

“Eenige weken geleden maakten wij met ingenomenheid melding van het, door eenige Heeren Liefhebbers hier ter stede, voorgenomen plan tot oprichting eener Roeivereeniging te vestigen te Haarlem  Het is ons aangenaam thans te kunnen mededeelen dat de pogingen door het voorloopig Bestuur in het werk gesteld, ten einde de oprichting dezer Vereeniging te verzekeren, met gunstigen uitslag zijn bekroond geworden. Op Zaterdag den 18en Juli werd, op een der bovenzalen van het café Brinkmann, eene eerste algemeene vergadering gehouden waarin de Vereeniging werd geconstitueerd en een definitief Bestuur gekozen, terwijl de naam werd aangenomen van Haarlemsche Roei- en Zeilvereeniging “Het Spaarne”.  Bron: Haarlemsch Dagblad 25 juli 1885.

Hoe het begon

Het is zaterdagavond 18 juli 1885 in café Brinkman op de Grote Markt in Haarlem. In een van de bovenzalen komen 5 jonge Haarlemmers bij elkaar voor wat de oprichtingsvergadering wordt van de Haarlemsche Roei- en Zeilvereniging “Het Spaarne”. De oprichting valt samen met de komst van de Varsity, de jaarlijkse wedstrijd tussen studentenroeiverenigingen, die tussen 1885 en 1901 verroeid wordt op het Noorder Buiten Spaarne. De eerste boot, de Zwaan, komt van de Leidse studentenroeivereniging Njord. Van een van de andere boten uit de beginjaren, de Prinses, hangt de punt nu nog in de clubzaal. Het eerste drijvende botenhuis komt van de Amsterdamse roeivereniging Nereus, ook opgericht in 1885, en wordt aangemeerd aan het Noorder Buiten Spaarne in Haarlem.

Het ledental blijft in de eerste jaren gering en na het aanvankelijk enthousiasme rond de oprichting dreigen nu financiële problemen. Bij oprichters en eerste bestuurders slaat dan de twijfel toe. Er wordt een vergadering belegd, de secretaris biedt daartoe zijn huis aan. Na de eerste vergaderronde deelt hij kwistig cognac uit zijn goed gevulde drankkelder rond. Dan slaat de stemming om en is de vereniging gered in 1898. Willem Dyserinck wordt in 1900 de nieuwe voorzitter en dankzij zijn gedrevenheid krijgt de vereniging een nieuwe impuls.

De Koninklijke Roei- & Zeilvereniging Het Spaarne is een burgerroeivereniging. In de 135 jaar groeit Het Spaarne uit tot een vereniging met ongeveer 1000 leden. In de botenloodsen liggen nu meer dan 100 roeiboten in alle boottypen en gewichtsklassen en er zijn ergometers te gebruiken. Het Spaarne kent een aantal categorieën roeiers: wedstrijdroeiers, toer- of recreatieve roeiers en aangepast roeiers (mindervaliden). De zeilafdeling is met 11 zeilboten sinds 2017 gevestigd op Schoteroog in Haarlem aan het water van de Mooie Nel. De vereniging wordt gerund door ledenvrijwilligers onder het motto ‘Voor en door de leden’.